Ihuinaaqtailiqinikkut

Ihuinaaqtailiniq qujaginnaq hulidjutikhaq, piniarhimadjuti, atugakhamiluunniit piniarhimajuq mikhilaaqtirnikkut piiqtirnikkulluunniit ihuinaarutinik, ajuqhaqtitauvakhimajunut, piiffaarnikkullu. Nutqaqtitaunahuarniq ilaliutijurlu qanuriliurutikhanik pigiami pipkaidjutijunik ihuinaaqtunik hakugiktirlugu nakuujumik ilauqatauniq nunaptingni.  Uuktuutit ihuinaaqtailinikkut pinahuarutit ilaujut:

• angajuqqaanun pinahuarutit,
• ajuqiqtuijut inulramirnun,
• ningaumanikkut munariniq uqaudjinikkullu,
• aippait pimmarlungnikkut pinahuarutit,
• havaakhanun uvalu ajuiqharnikkut uukturvikhat,
• ihuaqutit aulapkariangani atuqtitpaaliriaganilu unniqtaujangini ihuinaaqtunik,
• qajangnaitikharnik aulapkaidjutikhanun, taimaitunik amigaigjuumilugit qullirnik atuqujaangat qajangnaitikharnik.

Ihuinaaqtailinikkut Hanaqidjutit

Tamna Nunavunmi Ihuinaaqtailinikkut Qanuriliurutikhat (2017-2022) uqautigijait hivuliit ihuinaaqtailinikkut ajuqhautit tapkua nunallaat atuqhimajait imaalu havaklugit atuqtaujut pinahuarutit. Nunallaat Maligaliqijikkut havagvia aulahimaaqtut havaqatigiblugit tigumidjutiqaqtut upalungaijaiblutik uvalu havakhugit ihuinaaqtailinikkut pinahuarutit.

Havagvik pivallialiuqtuq ihuinaaqtailinikkut parnaqutikhamik uqaqatigiplugin inungnun. Ukiungani 2013, Nunallaat maligaliqijikkut Havagvia katimapkaijut nunallaani katimapkaiblutik atauttini Nunavutim 25 nunallaani uvalu katimaqatigiblugit inuit aalatqiinik ukiuqaqtut uvalu kangiqhidjutiqaqtut tuhaalugit hunanik inuit uqaqpaktut qanuq ihuinaaqtailinirmun Nunavunmi nunamingnilu.

Nunallaani Maligaliqijikkut kivgaqtuqtit upautihimajut amigaitqijaujut saivanti-faip katimadjutainik uvalu uqaqatigiblugit amigaitut Nunavunmiut ilaujut inulramiit, inirnikhat, haamlatkut hivuliqtit, ihumaaluktut inuit, maligaliqijikkut, Nunalaani Maligaliqijikkut Katimajiit, uvalu aalat ajuittiaqhimajut. Nunallaani maligaliqijikkut katimapkaiblutik nunallaani ulapqivingni naalautikkutlu.

Tamna kangiqhidjutikhat katitiqtauhimajut hmani katimajuni katitiqtauhimajut uvani Inungnun Ilauqatigiingnikkut Unniudjutit haffumunga Ihuinaaqtailinikkut Hanaqidjutit (2015). Katimadjutit naunaijaqhimajut hapkua unniudjutaujut pidjutaujut ihuinaarnirmun Nunavunmi:

• Iglumi inaittut                                   
• havaakhailliurlutin                                          
• ikitunik taiguarnirmun uvunalu iliharnirmun nallautakgakhimajunik                   
• piqalluangilluni maniliqinirmut niqikhailliurnaittumiklu   
• nuliqinikkut ihuinaarutit uvalu ilagiit ningarnikkut (imingahunginiq idjuaqtaujullu)
• tammaqhimajaat pitquhikkut kinaunijakhamingnik, inmikkut-pijaarnirmik, havaanginun uvalu hivuliqhungnirmun
• piqalluanginmat angajuqqaangunirmik piqatigiingnirmiklu ajuitakhamingnik
• Aangajaarnaqtunik ajuqhautiqarnirmik

Ikajuqtigiiniq Havaakhaq

Ikajuqtigiiniq ihuinaaqtailinikkut havaakhaq pihimajuq pivallialiurnikkut nunallaani ihuinaaqtailinikkut piniarhimadjutikhanik hailihimapkainikkullu nunaptingni havaqatigiingnikkut qanuriliurutikhainnik tuninikkut ikajurutikhanik nunallaanun talvannga Nunallaani maligaliqijikkut havagvia inungnun miitirutainni.

Tamna havaakhaq pijuq naunaijaqtamingnik uumannga Inungnut Ilaupkainiq Unniudjutit piliuriami Ihuinaaqtailinikkut Qanuriliurutikhat (2015) ihuaqhijait nunallaat ilitarijaujut ihuinaaqtailiniq havauhikhat unalu nunallaani nakurudjutingit hivulliutijakhat.

Havaqatigiplugit nunamingni tigumiaqtiujut havaakhanut ilaujut, ihuinaaqtailinikkut makpiraaq piliuqtauhimajuq ikajuutikhat atulirnikhanut havaakhamut.

Atajuq Ikajuqtigiiniq Maliktakhaq

ihuinaaqtailiqinikkut Maniliqtuutikhat

Nunavunmi Ihuinaaqtailinirmut Maniqautit hailihimajut maniqautit ikajuutikhat ihuinaaqtailinirmut ilaujut havaakhaunimut/uukturumajanut tamainni Nunavnumi. Havaktauhimajuq amigaigjuumilugit nunallaat inuuhiqattiangniq uvalu mikhijuumirlugu pijaaqtut atauttit nakuuluangitut pijakhat tapkua pidjutiqangniaqtut ihuinaangnikkut idjuhiit uvaluuniin hulidjutit.

Manngit tunijauhimajut ukunanngat aulapkainingit tikkuaqtauhimajut ukiunnguraangat kitunuliqaak kiuvikhangit ukunanngat kavamangit hivullirijakhaat unalu/uuminngaluuniit nunalingni pijumajainnit. Imaa ittuq Nunavunmi Kavamangat naunaijaittaaqtut hivulliujukhanik, ihuanngitpat nunallaarnut nalaumanngiitutik hivulliutijukhanut, uukturutit pijaunginnarniaqtuq taapkunanga naunaiqhaijukhanit katimajiujunit. Maniliqtuutikhat tuniuqhaqpagait Havagviata Maligaliqijikkut.

Pijumajun tukhirutikhanik havaktaujukhanun piniarhimadjutikhainnunlu tunijauvaktuq ukiuq tamaat.

Tukhiutit ihivriuqtauhimajut katimajiinin ilaujut Kavamatkut Nunavunmi havaktit kitut kangiqhimajut ihuinaaqtailinikkut uvalu anginiqaqtumik havauhiit inungnun pivallianirmun nunallaani. Tamna Tuglia Ministaujup Maligaliqijikkut iihumagijaqaqtuq atuliqujaujunik kamitiujuup pipkaivlunilu kingulirmik angirunmik havaakhanik manikhaqtitaujaagani.

Qukiutiliritsiarniq Nunavunmi – Hiqquutinun Qajangnaitkutikhaq Nunavunmi

Nunallaat Maliqaliqijkkut havaliqtut ikirlijuumiriami aannirnikkut qanuriliurutiplutiklu hiqquutinik talvuunatigut Hiqquqtiutit Ihuaqtumik Nunavunmi – Hiqquqtiutit Aturnikhanik Qajarnaittumik Nunavut akhuuqhaigutaa.

Atuliqtauhimajuq Hikutirvia 2022, una iliharutikhanut akhuurutaa akhuuqhaidjutit qaujimanirmik pitqulutiklu qajangnaittumik atuqpauhikhanik, tutqungnahuagumikik hiqquqtiutit Nunavunmi. Talvuuna akhuuqhainia, ikajutikhat tunijauniaqtut akhuurutigiplugu qajarnaittumik ikirlijuummiriamilu aannirnikkut hulaqutijunilu hiqquuhiqinirmin.

Hiqquqtiutit Qajagidjutikhat Nunavunmi pinahuaqtut hakugikhijuumirlugit atuqtaujut hiqquqtiutit qajangnautikkut ilihagahat uvalu ihuaqhijuumirlugit pijaangnirit ilihaidjutit.

Paatnaqatigiplugit Hiqquuhiliqinirmun Qajarnaittumik Havagvia, Iqittiaqhimalugu Inuuhiq Katimajiita, Nunagijaujumi Apirhuijiliqiijitigut Havaktiit, Havagviit Munaqhiliqiijitkuti Ilinniaqtuliriijitkutlu, Pirurvik Katimajiitalu, hiqquuhiliqinirmun kanggiqhimajuqhat huliniaqtuni imaa piniaqtut:

• Tuniqhailutik ilihagutiqhanik kangiqhipkaidjutiqhaniklu titiqqanik tamaani Nunavunmi;
• Nunallaami hulilukaarlutik uqaqatigiiklutiklu, paatnaqatilugit Paliihimatkut nunallaamilu maligatigut tiguumidjutiqaqtunut;
• pihimaniq niuvirnikkullu laisikhaq (PAL) ilihautikhat piqatigilugin kangiqhipkaidjutin ikajuutikhat hulilukaarutin Nunavun nunallaanginni;
• hiqquutinun Qajangnaitkutikhanun Qaujihimajakhanun akitaqutautin ukununga nukakhinun angajukhinullu ilihaqtunun;
• hiqquutimun hiqurnaittumik kiluutaqaqtunik tuniuqhailutik, paanarilugin ukuat Hiqquutinun Qajangnaitkhanun Havagvia, tamainni Nunavunmi.

NAUNAIQHITTIARUMAGUVIT:

Qaritaujakkut: @email