Havagvirjuat, Nanminirit Havaaghaqhiunirmunlu

Maligahaq 4: Iniqpiaqlugu

Havakniq nanminikkut alianqniaqtuq uvalu quvianaqtuq atugiami, kihimi atiliugungni kihimi nanminit hivuliqmik iniqtiinaqlgit titirqat havaaghat piagiaqaqtut. 

Nanminiit ihgiahukniaqtuq:

  • Atiliuqlugu hapkunungaHavaktinut Aanniqtailinirmun Akiliuhiaqtaaqviqaqtutlu 
  • Haamlatkunun Nanminiqautikhamik laisinmik
  • Atiliuqlugu hapkununga Nunavut Maligaliqinikkut Titiqiqidjutigiyaingit
  • Nanminikkut napaanik hapkunanga Kanatami Manikhaaliqiyinit Havakviani
  • Atiliuqlugu hapkununga Aaniaqtailinikkut
  • Atiliuqlugu hapkununga Kavamat Nunavunmi NNI Titirqirqiniq
  • Atiliuqlugu hapkununga NTI Inuit Firm Registry

Laisinmik laisikhanik

Qanuginmangaat nanmingit pihimayat ihagiagiyatitlu unalu aalaniklu laisinik uvalu laisinik aulagutitinatit. Nanminiqaqtutlu piyughat kiglighaqaqtunun uvalu ikuaqlaaqtailiniqmun. Kanatami Kavamatkut BizPal qagitauyaliqqut kivgaqtuut qilamik piinagialaqiniaqtuq Nunavunmiunun ikayuutighangnik naunaigiangni ihagiagiayangnik.   Takulugu: www.bizpal.ca

Nunavummi Nangminiqaqtunik Ikajuuti (NNI)Atiliuqniq

Nunavummi Nangminiqaqtunik Ikajuuti atugahait tunihiyut atuqtaghanik Atiliuqhimayunun Nunavunmun Nanminiqaqtunun uvalu Atiliuqhimayut Inuit Havaanginun uuktugumik hapkununga kavamatkut kantraktitinahuaqata.

Nanmingit aulaqtigutighaa iniqat uvalu piqaqhuni aulaniqmik laisinik, uqaqvigilugit NNI titiraqtiit uuktugiangni NNIkutnun atiliuqlutit. Havauhia iniaqtuq siksinik havainiqnik-titiraqtatit ihuaqata. Ilitugitiagumaguvin hapkunuuna NNItkut atiliuqnikkut, hivayaqlugu akiituq 1-888-975-5999, uvaluuniin pulaaqlugu www.nni.gov.nu.ca

Canadian Company Capabilities Hivayautit Napait

Ilait Naunvunmi nanminilgit piqaqtut atiliuqhimayunik hapkunani hivayautikkut naunaitkutinik, qiniinagialik naunaitkutit 50,000  iluaniitut Kanatami nanminiqaqtut, naunaiyaqhimayut iluaniitut kangiqhidjutit uqaqvighanik, tamayan, kivgaqtuutit, havaanik ayuiqhimayut, uvalu nutanguqhimayunik. Takulugu: http://strategis.ic.gc.ca/sc_coinf/ccc/engdoc/homepage.html

Tamaita nanminigit Nunavunmi atiliuqtughat hapkununga Havaktinut Aanniqtailinirmun Akiliuhiaqtaaqviqaqtutlu iluani qulinik ublut aulagutaani nanminiqtik, nanminiq havaktuqangitkaluaqqat.  Piyaangani atiliugutmik titrqanik pulaaqlugu: http://www.wcb.nt.ca/ hivayaqluglu 1-877-404-4407.  

Nanminip napaa(BN)

Piqaqtughauyutin BNmik piniaguvin kitumik ukuninga Kanatamiluniit Manikhaaliqiyinit Havakviuyumi nanminikkut maniqaqvikmik: GSTmun, akiliqhiniqmik havaktunun, incumtaksinun, unaluunin tuyuqtauniq/aulaqtitiniq.  Kangiqhitiagumaguvin pulaaqlugu http://www.cra-arc.gc.ca/tx/bsnss/tpcs/bn-ne/menu-eng.html hivayaqlugu akiituqut 1-800-959-5525.

Akiliuhiaghat

Havatitiyut munaghiyughat unguvaqlugit Kanatami Havaguiqtut Upalungaiyautit(CPP) aituutit, Havaknikkut Nalliutinut(EI) akighainut uvalu itkaptaksit hamanga akiliuhiaghainit havaktut.  Hapkua akiliuhianganit unguvaqtauyut uniudjuqtauyughat ihuaqtumun titirqanut uvalu qaffitaalat katitiqtatit havaktinit akiliutilugu hapkununga Canada Revenue Agency.  Akiliqtaghatitlu, mighaagun nanminiqit, adjikutaanik CPP uvalu EI unguvaqhimayatin havaktunin.

Kitunun naunaitkutit ilauyut pihimayunun /gstmun, akiliuhianit unguvaktighimayut uvalu maniliuqhimayut nanminikkut qanuginmangaat uvalu aalat ikayuutit kangiqhidjutit nanminiqaqtunun, aadjiliuqhimayumik hapkunanga  Canada Revenue Agencytkut Atugahaat haffumunga Kanatap mikiyut Nanmingit.   Hivayaqlugu akiituq 1-800-959-2221 pulaaqluglu http://www.cra-arc.gc.ca/selfemployed/.

Itkaptaaksit

Qanuq akiliqtat itkaptaaksit pihimayuq qanuq nanmingit kuapaliisiutani, kihimiuyuq nanminilik, uvaluuniin paanaqaguvin, niuvaaguvin uvaluuniin kivgaqtuguvin, qanugitunik tamayaqaqtutin(piqaguvin), akiliqtuqtatitlu.

Naunaiyatiaqhimayunik kangihidjutinik hapkununga taksinut nanminikkut itkaptaksikkut kihimi nanminikut uvalu paanaqaqat, pulaaqlugu:http://www.cra-arc.gc.ca/tx/bsnss/tpcs/slprtnr/menu-eng.html; for corporations, see http://www.cra-arc.gc.ca/tx/bsnss/tpcs/crprtns/menu-eng.html.

Aalakiit titirqat nanminikkut timiuyununlu:

Uqaqatigilugu maniliqiyi, tupilauyaq uvaluuniin Pivalliayuliqiyitkkut Havaktingat mighaanun maligat qanugidjuhia nanminiqit aulagutitinatit.

Kihimi nanminilik: Ayungnaitqiaq nanminiqangiq Ilvit avaliitumik nanminigiyat, ilvit ihumaliugutigiyat, maniliuqniqlu tamaat manik pihimayat, uvalu pihimablugit qayangnautit.

Piqatigiiktut: Piqatigiyatit atauhiq amigaitqiatluuniin.  Piqatigiiktut tunihiyut manikmik, havamik, piutigiyat uvaluuniin ayuitait, uvalu nanminiqaqtut aviktughugu maniliuqtatik, tamaqniit, qayangnautaa nanminip.

Kuapaliisit: Ihuaqhaqlugu nanmingit(piyunnautinganik nanminip)inmigut havaktuq. Nanminigigangni ilvit piyat maniliuqniq nanminikkut.

Ilauyut Timiqutigiyauyuq havaktauhimayuq uvalu munagiyauyuq ilauyunin. .

Takuuyaangni qanuginmangaat hapkununga aalakiit titirqat nanminiqaqqtunut timiuyunun, qiniqlugu:
 http://www.canadabusiness.ca/eng/page/2853/.

Aturutikhat

Saivauyut Malikhautikhat Aulatitiyaangat Nanminikharnik

Una makpirvia ikajuutauva?

Quana uqaqvigijatin Nunavut Kavamanga 

Tujuqtailutin qajarnaktunik inmiluunniit naunaijautinik, taapkuningalu (kiqliqanggittut): social insurat nampainnik, anniviit, naunaijautaitlu aadla inuit, aanniaqtailirnirmunluunniit naunaijautinik.  Tujuinnaklugu naittumik naunaijautimik ihumagijarniq ihumaaluutigijarniqluunniit qanuqlu uqaqvigittaaqtarniq. Naunaittiarniaqtaqqut ihuatqiaq inungmik uqaqvigijarnik naunaittiariami naunaijautinik kiuttaagumiklu apikkuutirnut ihumagijarnikluunniit.